Przed skierowaniem wniosku o zasiedzenie nieruchomości rolnej ważne jest aby zweryfikować w jakiej dacie nastąpiło zasiedzenie nieruchomości. Niezbędne jest to celem ustalenia, czy w dacie zasiedzenia winienem spełniać status rolnika indywidualnego.

Obecnie brzmienie art. 172 Kodeksu cywilnego (dalej: k.c.) jest następujące:

1. Posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie).
2. Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.
3. Nabyć nieruchomość rolną w rozumieniu przepisów ustawy, o której mowa w art. 166 § 3, przez zasiedzenie może jedynie rolnik indywidualny w rozumieniu przepisów tej ustawy, jeżeli – ustalona zgodnie z przepisami art 5 ust. 2 i 3 tej ustawy – powierzchnia nabywanej nieruchomości rolnej wraz z nieruchomościami rolnymi stanowiącymi jego własność nie przekroczy 300 ha użytków rolnych.

Przepisu art. 172 § 3 k.c. w aktualnym brzmieniu nie stosuje się jednak, jeżeli zasiedzenie zakończyłoby się przed upływem 3 lat od dnia wejścia w życie ustawy z 14 kwietnia 2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw, o czym stanowi art. 14 ww. ustawy. Oznacza to, że do 30 kwietnia 2019 r. zasiedzenie będzie mogło nastąpić według poprzedniego stanu prawnego, w szczególności nie tylko na rzecz rolnika indywidualnego.

Jeśli więc okres zasiedzenia miałby zakończyć swój bieg po tej dacie nieruchomość rolną przez zasiedzenie nabyć będzie mógł jedynie rolnik indywidualny i tylko jeżeli powierzchnia nabywanej nieruchomości rolnej wraz z nieruchomościami rolnymi stanowiącymi jego własność nie przekroczy 300 ha użytków rolnych (art. 172 § 3 kodeksu cywilnego).

Za rolnika indywidualnego w rozumieniu ustawy z 11 kwietnia 2003 r., o kształtowaniu ustroju rolnego uważa się osobę fizyczną będącą:

właścicielem, użytkownikiem wieczystym, samoistnym posiadaczem lub dzierżawcą nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia użytków rolnych nie przekracza 300 ha,
posiadającą kwalifikacje rolnicze,
co najmniej od 5 lat zamieszkałą w gminie, na obszarze której jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, do okresu tego zalicza się okres zamieszkiwania w innej gminie bezpośrednio poprzedzający zmianę miejsca zamieszkania, jeżeli w gminie tej jest albo była położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego.
prowadzącą przez okres co najmniej od 5 lat osobiście to gospodarstwo (wymóg ten nie dotyczy rolników, którzy w dniu ogłoszenia wykazu nieruchomości Zasobu przeznaczonych do dzierżawy mieli nie więcej niż 40 lat – art. 29 ust. 3bb pkt 1 ustawy).

Przed złożeniem wniosku o zasiedzenie konieczna jest zatem weryfikacja w jakiej dacie upłynął termin zasiedzenia – od tego bowiem zależy, jakie przepisy będą miały zastosowanie, a przede wszystkim czy powinniśmy posiadać status rolnika indywidualnego czy też nie. Należy pamiętać że termin zasiedzenia wynosi 20 lat przy dobrej wierze, natomiast 30 lat przy złej wierze.

Małgorzata Czarnik
radca prawny